Ο Άγιος Νικόλαος ο εκ Μετσόβου

Γεννήθηκε στο Μέτσοβο στα τέλη του 16ου αιώνα από γονείς φτωχούς, αλλά με μεγάλη πίστη στο Θεό, που του ενέπνευσαν τις χριστιανικές αρετές. Η φτώχεια τον κατέβασε στα Τρίκαλα, όπου δούλευε σε φούρνο ενός Τούρκου, σκληρού και άπιστου. Κάποια στιγμή ο Νικόλαος αρνείται την χριστιανική του πίστη και γίνεται Μουσουλμάνος. Ευτυχώς γρήγορα μετανόησε και γύρισε στην πατρίδα του. Αλλά η πιεστική φτώχεια τον ξανάφερε στα Τρίκαλα.
Εδώ αναγνωρίζεται από έναν κουρέα, ο Νικόλαος θα του προσφέρει δαδί κάθε χρόνο, με αντάλλαγμα να μην τον καταγγείλει, ότι εγκατέλειψε τον Μουσουλμανισμό. Ευτυχώς ο Νικόλαος οδηγείται και πάλι σε μετάνοια, συγχρόνως παίρνει και τις γενναίες του αποφάσεις. Στα Τρίκαλα αρνείται να δώσει στον άπιστο το δαδί, αλλά αρνείται και να αλλάξει την χριστιανική του πίστη.

Αυτή η ομολογία τον οδηγεί σε σκληρά και οδυνηρά βασανιστήρια. Τα πολλά χτυπήματα συμπληρώνουν τις επικίνδυνες προηγούμενες πληγές, οδηγείται σε σκοτεινή και ανθυγιεινή φυλακή, βασανίζεται με το αβάσταχτο μαρτύριο της πείνας και της δίψας, υπομένει με παραδειγματική καρτερία το φρικτό μαστίγωμα. Τέλος, καίγεται ζωντανός στην πλατεία των Τρικάλων.

Η τιμία κάρα του, θαυματουργούσα και ευωδιάζουσα, φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Βαρλαάμ Μετεώρων, μέσα σε περικαλλή λειψανοθήκη, δια χειρός των Καλαρρυτινών Δημητρίου Μίσιου και Πάντου Γιάννη, 1819. Άλλα ιερά λείψανα του αγίου μας: το ήμισυ της παλάμης της χειρός αυτού (Ιωάννινα), χειρ αργυρά (Σκαμνέλι Ιωαννίνων), δύο δόντια (Μονή παναγίας Μετσόβου), έχουν χαθεί λείψανα που βρισκόταν στη Μονή της Παναγίας Σπηλιώτισσας Ζακύνθου και στον Ναό Αγίου Νικολάου Τρικάλων.

Στο Μέτσοβο υπάρχει παρεκκλήσι του Αγίου μας στην Μονή του Αγίου Νικολάου Μύρων, επίσης και ένα μικρό προσκύνημά του. Στον νομό Τρικάλων κτίστηκαν ναοί του αγίου μας στην Οξύνεια, Αχλαδέα και Βλαχάβα Καλαμπάκας, καθώς και στα Τρίκαλα. Οι εικονογραφικές παραστάσεις του συνεχώς αυξάνουν. Χρονολογικά η πρώτη ακολουθία του ανήκει στον Νικόλαο Κύρκο (Τζαρτζούλη), Βενετία 1757 (β΄ έκδοση, Βενετία 1771). Νεότερη ακολουθία του από τον Γεράσιμο Μικραγιαννανίτη (1968-1972).

Ο Μετσοβίτης νεομάρτυρας Νικόλαος, μετά από τις απαραίτητες ενέργειες του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Τρίκκης και Σταγών κ. ΑΛΕΞΙΟΥ, κατατάχτηκε επίσημα στο ορθόδοξο εορτολόγιο το 1988 από το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως. Τιμάται στις 17 Μαΐου.


Τo Απολυτίκιο του Αγίου

Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.

Τοῦ Μετσόβου τόν γόνον καί Τρικάλων τό καύχημα, καί τῶν πάλαι Μαρτύρων, μιμητήν καί ὁμότροπον, Νικόλαον τιμήσωμεν πιστοί, τόν νέον τοῦ Σωτῆρος ἀθλητήν, ὡς λυτρούμενον κινδύνων πολυειδῶν, τούς πίστει ἀνακράζοντας. Δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σέ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διά σοῦ, πᾶσιν ἰάματα.